Hēnare Kaihau

I whānau mai a Hēnare Kaihau ki te taha tonga o te whanga o Manukau i waenganui i ngā tau 1854 me 1860. Nō Ngāti Te Ata ia. I a ia e tamariki ana, ka ākona ia ki ngā kōrero me ngā whakapapa o tōna iwi. Kia pakeke ia, kua tahuri ia ki ngā kaupapa tōrangapū a te Māori. Nō muri he kaitautoko pūmau ia ki te Kīngitanga, ā, ko ia te kaitohutohu matua mō te Kīngi Māori tuatoru, mō Mahuta.

Ko Hēnare Kaihau i te tau 1900 pea.

I te 1896 ka tū ia hei Mema Pāremata Māori mō Te Tai-hauāuru. Ko ngā take i tautokona e Kaihau i ngā tau tekau mā rima i a ia i te Pāremata ko ngā tika hī ika, mahi kai hoki, a te Māori i raro i te Tiriti. Kore rawa i mutu ana tohenga mō ngā whenua raupatu o Waikato.

Tae rawa ki ngā tau 1900, whakahē tonu ana a Kaihau ki ngā mahi kikino a te kāwanatanga ki ngā Māori. Ka tahuri ia ki te tautoko anō i te kaupapa whakatū Pāremata o te Kotahitanga i raro i te mana o te Kīngi Māori. Ko tā te Kotahitanga i whai, kia whakamanatia te Tiriti o Waitangi, kia whakakorea ngā ture whenua Māori.

Ka mate ia i te 1920.

Tohutoro

• Ngā Tāngata Taumata Rau URL:NZDB

Ngā kaihautū 1840-1980

Ngā kaihautū 1840-1900:   Āperahama Taonui • Āpihai Te Kawau • Hāmiora Mangakāhia • Hēnare Kaihau • Hēnare Mātene Te Whiwhi • Hēnare Matua • Hēnare Tomoana • Hirini Rāwiri Taiwhanga • Hoani Nahe • Hōne Heke • Hōne Heke Ngāpua • Hōne Mohi Tāwhai • Hōne Ōmipi • Hōri Kerei Taiaroa • Horonuku Te Heuheu Tūkino IV • Karaitiana Takamoana • Matiaha Tiramōrehu • Meri Te Tai Mangakāhia • Niniwa-i-te-rangi • Nireaha Tāmaki • Pāora Tūhaere • Pōmare II • Pōtatau • Rangi Topeora • Rāpata Wahawaha • Rewi Manga Maniapoto • Riperata Kahutia • Riwha Tītokowaru • Tāmati Wāka Nene • Tāraia Ngākuti Te Tumuhuia • Tāwhiao • Te Hāpuku • Te Heuheu Tūkino III, Iwikau • Te Keepa Te Rangihiwinui • Te Keepa Te Rangi-pūawhe • Te Kooti Arikirangi Te Turuki • Te Pahi • Te Rauparaha • Te Ruki Kawiti • Te Whiti o Rongomai • Timi Kara • Tohu Kākahi • Wahanui Huatare • Wiremu Kīngi Te Rangitāke • Wiremu Pere • Wiremu Tako Ngātata • Wiremu Tāmihana • Wiremu Te Kākākura Parata • Wiremu Te Wheoro Ngā kaihautū 1900-1980:   Apirana Ngata • Eruera Tirikātene • Hēnare Balneavis • Hēni Materoa • Hoani Te Heuheu Tūkino VI • James Clendon Tau Hēnare • Korokī • Mahuta Tāwhiao • Matiu Rata • Māui Pōmare • Paraire Paikea • Rangi Mawhete • Rua Kēnana • Tahupōtiki Wiremu Rātana • Tai Mitchell • Te Puea Hērangi • Te Rangi Hīroa • Tuaiwa Eva Rickard • Turi Carroll • Whina Cooper Ngā Kāwana:   George Gipps • Te Hopihona • Pitiroi • Hōri Kerei • Tāmati Parāone Ngā Kaitōrangapū, ngā āpiha:   Constantine Henry Phipps • Edward Eyre • Francis Dart Fenton • Francis Dillon Bell • Frederick Edward Maning • Frederick Weld • Frederick Whitaker • George Rusden • Gilbert Mair • Henry George (Earl) Grey • Henry Russell • Henry Sewell • Hōne Hīhana • Jack Kent Hunn • James Crowe Richmond • James Edward Fitzgerald • James Prendergast • James Stephen • John Gorst • Joseph Gordon Coates • Julius Vogel • Lord Glenelg • Michael Joseph Savage • Norman Kirk • Peter Fraser • Ralph Hanan • Robert Stout • Te Hētana • Te Mākarini • Te Paraihe • Te Paranihi • Te Pōkiha • Te Pūhipi • Thomas Buick • Thomas Bunbury • Walter Mantell • Walter Nash • William Herries • William Martin • William Rees • William Spain Ngā kaiwhakanoho, ngā mihinare:   Edward Wakefield • George Clarke • James Cowan • Pīhopa Pomaparie • Richard Taylor • Te Harawira • Te Herewini • Te Karuwhā • Te Kerēhi • Te Koroneho • Te Mātenga