Timi Kara
Ko Timi Kara (James Carroll) (1857-1926) he kaitōrangapū Māori. I whānau mai ia ki Te Wairoa i te tau 1857. He Pākehā tōna matua, nō Ngāti Kahungunu tōna whāea.
I te tau 1875, ahakoa tana pai ki āna mahi mō te kāwanatanga, ka hoki a Timi Kara ki te mahi pāmu ki Te Wairoa. Kāhore i roa, ka hoki ia ki te Whare Pāremata hei kaiwhakamārama reo ā-waha. Nā tēnei ia i whakawai ki ngā mahi tōrangapū, ā, ka pōtitia ia ki te Pāremata nō te tau 1887 hei Mema Māori mō Te Tai-rāwhiti.
Ko te whakamana i te iwi Māori tana whāinga nui i te Pāremata. Hāunga tērā, hei tā Kara, kāore he āwhina i ngā Ture Whenua Māori ki te hiki ake i te mana o te Māori i runga i ōna ake whenua. Ka arohaehae tonu tana whakahuahua i te Tiriti o Waitangi hei tautoko i ngā tika a te Māori.
Ko Wī Pere te hoa tauwhāinga o Kara hei Mema Pāremata mō ngā Māori i Te Tai Rāwhiti. I pūmau a Wī Pere ki te Kotahitanga. I te whai rātou kia whakamanatia te Tiriti o Waitangi, kia whakakorea ngā ture whenua Māori, kia tū hoki he Pāremata Māori. Ka tahuri te Kotahitanga ki te haehae i a Kara mō tēnei. Koinei tētahi o ngā take ka tū a Kara hei Mema mō te rohe whānui o Waiapu i ngā pōti o te tau 1893. Ka toa ia, ka noho hei Mema Pāremata mō tēnei tūru tae noa ki te 1908. I te pōtitanga o taua tau ka toa ia hei Mema Pāremata mō Tūranga-nui-a-Kiwa. Ko ia hoki te Minita mō ngā Take Māori atu i te 1899 ki te 1912.
E rua ngā wā, i te tau 1909 me te tau 1911, ka tū a Timi Kara hei kairīwhi mō te Pirimia. I te tau 1911 ka utaina te taitara Tā ki runga i a ia. Ka hinga ia i ngā pōtitanga o te tau 1921, ko tana kakenga tērā ki te Kaunihera Ture. Ka mate ia i te tau 1926.
Tirohia hoki
takatāTohutoro
takatā- Ngā Tāngata Taumata Rau URL:NZDB