Te Patukirikiri
Ko tokorua wahanga Iwi tera a Te Patukirikiri. Tetehi atu kei Taitokerau e noho ana, tetehi ano kei Tamaki Makaurau me Hauraki e noho ana hoki. Inaianei, nga iwi enei rereke korua i tenei ra. Ko tenei te korero pakupaku o Te Patukirikiri o Hauraki me Tamaki Makaurau.
| Te Patukirikiri | |
|---|---|
| He wāhanga o Te Patukirikiri | |
 Te Tara o te Ika | |
| Rohe: | Tamaki Makaurau & Hauraki |
| Waka: | Ngatokimatawhaorua Arawa Tainui |
| Maunga: | Moehau ki Te Aroha |
| Moana: | Tikapa |
| Tohutoro matua: | Rārangi Iwi-Hapū |
Mai ra ano i taenga no Taitokerau ki Tamaki Makaurau a Tawake II. Koia he uri o Tawake, te tupuna aporei o Ngai Tawake. I moe ia a Tawake II ki Te Auwhangarahi o Wai o Hua, Uri o Pou hoki... ka puta atu ra he kotiro ko Tairuhi i muri ake ia, he tane ko Kapetaua. Ka tu a Kapetaua hei rangatira aporei mo Te Patukirikiri.
I moe ia a Tairuhi ki Tarakumukumu o Wai o Hua... e noho raua kei Kohimarama te Pa o Tarakumukumu. I te taitama a Kapetaua i noho ia ki a raua kei Kohimarama engari i tetehi ra i whakamanioro a Tarakumukumu ki a Kapetaua. Kua hoki ki ona matua kei Oue Pa a Kapetaua i muri ake tera ki te tatari ma tona wa.
Me te aha ko Kapetaua i kohi ia he taua me i patu ia a Tarakumukumu me mau ona manawhenua o tona taokete. Ko enei whenua a Kohimarama, ko Orakei, Ko Rahopara, Ko Motu Waiheke me etehi atu wahi whenua penei a Kiritai.
Ki noho ana a Kapetaua o enei whenua i rongo ia te korero o te mara rongonui ko Te Rakato kei Moehau. Na reira i whakawhiti atu ia a Tikapa Moana me e mau tenei mara o Ngati Huarere. Kua rata te wahi me noho I reira. Mai taua wa nga uri o Kapetaua e noho ana kei Hauraki me Tamaki Makaurua hoki kua apanoa te wehenga o ana Iwi mai Kapanga.
| Ngā Hapu o Te Patukirikiri (iwi) | ||
|---|---|---|
| ||
 | He maramara noa iho tēnei tuhipānui mō tētahi iwi. Tirohia ngā tikanga whakapai mō tēnei paetukutuku reo Māori. Māu pea e whakaroa? |