Muturangi

Ki tā te whakapapa o Te Arawa Waka ko Muturangi te tamaiti o Ohomairangi i whānau mai i Hawaiki i mua rawa i te hekenga mai ki Aotearoa nei.

He tino tohunga a Muturangi, i wanangahia ki te marae tapu i Vaitaha, ara hei hapai amorangi i te marae nei.

I a ia i kaukau ana ka tupono e ia tetehi wheketoro a takoto ana ki roto i te wai. Ka whangai ka ngungu hei hoa mona. Ka tupu kia rahi ake te wheke nei ara Te Wheke o Muturangi, na Muturangi i tono te wheke ki waho ki te mau ika a nana i whakahokia mai ki te tohunga nei kai ai.

Nā Muturangi ko Taungarangi, nā Taungarangi ko Tuamatua (ki etehi ko Atuamatua).

Te Kawai Whakapapa

E ai ki etehi ehara kau tenei Wheke he momo ika noa iho, engari ko tetehi kaupapa nui kia toro atu nga kawai whakahekeheke o Muturangi ki nga topito o te Moananui a Kiwa, kia tataki ano i nga kawa o nga atua o Taputapuatea

Te Kawa Tuangahuru

E ai ki etehi na Muturangi i karanga ki nga Tohunga me nga whakatere waka o nga moutere maha kia minemine mai ki Rangiatea kia whakatau i te matauranga kia whakatau i te kawa ma ratou nga Hekenga o Rangi, koia nei te Kawa Tuangahuru o te Whare Wananga ki Rangiatea.

Ko Te Wheke o Muturangi te ahua o nga nga ara moana e kawe nei i nga waka e kawe i nga korero me nga reo o nga moutere maha huri noa i Rangiatea.

I whanuitia te marae o Vaitaha ki rahi a ko Taputapuatea tera ko te putahi o nga ara moana ara nga kawai whakatoro o te Wheke o Muturangi.

Te Hekenga o Nga Waka

Kua rongo ano koe ki te mahi o Kupe nana i whai i te wheke o Muturangi kia patu. Anei ke tetehi korero tuturu mona.

Ko Toto tetehi rangatira ki Hawaiki, e rua ana tamahine ko Kuramarotini tera, ko Rongorongo tera. I te wahinetanga o te tokorua nei ka karanga ia ki etehi tangata e toru kia hanga waka ma nga tamahine nei. Ko nga tangata i puta penei mai ko Turi, Ko Hoturapa me Kupe he teina i a Hoturapa. Na ko te tikanga ka tohua nga tamahine nei ki te waka pai mana koia ka marena te tangata nana i hanga. Ka tohua e Rongorongo te waka a Turi ko Aotea te ingoa katahi ka moea a Turi. Ka tohua e Kuramarotini te waka a Hoturapa a ka moea a Hoturapa.

Engari ko Kupe ka tino minaka ia ki a Kura marotini a ka puta tetehi whakatau kohuru ki a ia. Katahi ka tonoa ki a Hoturapa kia haere tahi raua ki waho ki te hiika. Na kei tawhiti atu ka karanga ki a Hoturapa kua ruku ki raro kia tika i te punga. Ka ruku wai a Hoturapa katahi a Kupe e motu i te taura a ka hoki te waka ki uta kia ia anake ki runga kei raro tonu a Hoturapa.

Ko tona kia te whanau a Hoturapa akua ngaro te koroheke ra, kua mate. Katahi ia ka moea a Kuramarotini te poaru a Hoturapa.

Engari ia ka kauhow atu a Hoturapa ki uta ki te tahi o tona whanunga a Muturangi a ka whakapaoho atu ki te mahi kohuru a Kupe.

I rongo a Kupe katahi ka puta te whakaaro ki a ia kia rere tona waka ko Matawhaorua. Ko Ngahue me te waka Tawhirirangi tetehi atu e kau ana ki tona taha Na tetehi tokurua no Muturangi i whai atu i a ia ka roa ka penei te whaiwhai o nga waka i kawea e nga kawai whakatoro o te Wheke o Muturangi.

Ma penei ka kite a Kupe i Aoteroa nei